Jak zapowiadaliśmy po wyborach prezydenckich w czerwcu br. dziś 12 sierpnia 2025 r. skierowaliśmy pismo do nowego Prezydenta RP Karola Nawrockiego, w którym apelujemy o natychmiastowe podjęcie działań ws. naprawy wadliwej ustawy dekomunizacyjnej z 2016 roku.
Poniżej treść listu skierowana przez Fundację KEDYW do Prezydenta RP Karola Nawrockiego:
Szanowny Panie Prezydencie,
Na wstępie pragniemy pogratulować Panu objęcia zaszczytnego urzędu Prezydenta Najjaśniejszej Rzeczypospolitej Polskiej. Pańska dotychczasowa działalność publiczna i troska o prawdę historyczną budzą nadzieję, że w nadchodzącej kadencji będzie Pan konsekwentnie bronił wartości, na których opiera się wolna i suwerenna Polska.
Dlatego zwracamy się do Pana z apelem o natychmiastowe podjęcie inicjatywy ustawodawczej mającej na celu naprawę wadliwej ustawy z dnia 1 kwietnia 2016 r. o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy jednostek organizacyjnych, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej (Dz.U. 2016 poz. 744, z późn. zm.).
Choć ustawa ta miała usunąć z przestrzeni publicznej nazwy i upamiętnienia osób symbolizujących system komunistyczny, jej obecny kształt i sposób stosowania sprawiają, że w wielu przypadkach dekomunizacja przestrzeni publicznej na podstawie tej ustawy jest nieskuteczna lub wręcz blokowana.
Jednym z haniebnych przykładów tej sytuacji z ostatnich lat jest sprawa wysokiej rangi funkcjonariusza PZPR – towarzysza Zdzisława Malickiego, byłego dyrektora naczelnego Huty Stalowa Wola i posła na Sejm PRL, który w stanie wojennym jako poseł uczestniczył w głosowaniu nad ustawą Sejmu, która de facto zdelegalizowała NSZZ „Solidarność”.
Mimo negatywnej opinii Instytutu Pamięci Narodowej, w której wskazano, że tow. Malicki jest osobą symbolizującą komunizm i nazwanie po nim ulicy będzie niezgodne ww. ustawą, to zasiadający w Radzie Miasta Stalowej Woli postkomuniści zdołali przeforsować uchwałę i później podważyć w sądzie decyzję IPN, co skutkowało tym, że w Stalowej Woli w dniu 30 września 2023 r. prezydent miasta Stalowej Woli Lucjusz Nadbereżny w towarzystwie dawnych prominentnych komunistów otworzył nazwaną po Malickim ulicę i odsłonił tablicę w formie pomnika, na której nie znajdziemy faktów z jego 36-letniej haniebnej służby PZPR.
Fundacja KEDYW, stojąca na straży pamięci konspiracji antyniemieckiej i antykomunistycznej z lat 1945-1989, po otrzymaniu zawiadomienia z IPN Oddziału w Rzeszowie o tym, że upamiętnienie jest niezgodne z ww. ustawą, skierowała wówczas zawiadomienie do prokuratury o możliwości popełnienia przez prezydenta i radnych miejskich przestępstwa polegającego na propagowaniu ustroju totalitarnego. Prokuratura jednak odmówiła wszczęcia dochodzenia, bo władze Stalowej Woli powołały się na „lokalne zasługi” Malickiego dla rozwoju HSW i miasta, a to było ważniejsze dla Prokuratury od roli jaką tow. Malicki odgrywał w strukturach władz komunistycznych, które represjonowały Polaków.
Ta sprawa jasno pokazuje, że ustawa dekomunizacyjna w obecnym brzmieniu jest wadliwa. Brak precyzyjnych definicji, brak mocy wiążącej opinii IPN oraz brak sankcji za jej niestosowanie prowadzą do tego, że w przestrzeni publicznej mogą nadal być honorowane osoby jednoznacznie kojarzone z totalitarną władzą komunistycznej PRL.
Dlatego zwracamy się do Pana, Panie Prezydencie, aby wykorzystał Pan konstytucyjne prawo inicjatywy ustawodawczej i zainicjował jak najszybciej proces nowelizacji ustawy w kierunku:
● doprecyzowania definicji ustawowych, do których włączeni zostaną byli funkcjonariusze państwa PRL jako „osoby symbolizujące komunizm”,
● nadania opiniom IPN charakteru wiążącego,
● wprowadzenia kar dla samorządów ignorujących ustawy,
● zniesienia wyjątków pozwalających na zachowanie nazw z powodu „lokalnych zasług” z pominięciem zasług dla komunistycznej PRL.
Tylko w ten sposób możemy wypełnić nasz obowiązek wobec ofiar komunizmu i zapewnimy, że w przestrzeni publicznej Rzeczypospolitej Polskiej nie będzie miejsca dla patronów symbolizujących zbrodniczy reżim totalitarny, który gnębił Polaków przez 45 lat.
Dodatkowo, prosimy też Pana o wystąpienie do Prezydenta Miasta Stalowej Woli oraz Rady Miejskiej z apelem o usunięcie upamiętnienia Zdzisława Malickiego. W tej sprawie pisaliśmy już do Pana list w 2023 r. gdy wówczas był Pan jeszcze prezesem IPN, jednak nie otrzymaliśmy odpowiedzi. Dlatego ponawiamy nasz apel i liczymy, że tym razem Pan już jako Głowa Państwa podejmie stosowne działania i niezwłocznie poinformuje nasze biuro o ewentualnych decyzjach i działaniach.
Z wyrazami szacunku,
Zarząd Fundacji KEDYW
(podpisali wiceprezes i prezes)
